Historia Muzeum

Muzeum Narodowe Polskie (1870-1927)

Muzeum zostało założone w roku 1870 przez polskiego emigranta Władysława hr. Broël-Platera, przy znacznym wsparciu szwajcarskich przyjaciół skupionych wokół pisarza Gotfryda Kellera. Nieśli oni pomoc polskim powstańcom styczniowym i dzielnie wspierali starania polskich emigrantów w tworzeniu ośrodka polskiej kultury i historii. Po upadku narodowych powstań sprawa ochrony polskiej kultury wzmacniającej polską tożsamość, stała się głównym zadaniem Polaków przebywających na emigracji. Powstałe muzeum w Rapperswilu wzrosło do rangi Polskiego Muzeum Narodowego. Kolekcja Muzeum, powstająca dzięki darom z całego świata, powiększała się znacznie i Rapperswil stał się centrum polskiej diaspory, skupiającym świadectwa polskiej kultury i koordynującym poczynania polityczne zmierzające do odzyskania niepodległości Polski. W Sali Portretowej eksponowano portrety i popiersia osób szczególnie zasłużonych dla polskiej historii – monarchów, bohaterów narodowych i twórców. Pokój Mundurów i Pokój Broni przedstawiał bogatą ekspozycją polskiego uzbrojenia i umundurowania z okresu od średniowiecza do XIX wieku. W pokoju Kościuszki zebrano pamiątki po nim – meble, przedmioty osobistego użytku i portrety. Pokój Adama Mickiewicza przedstawiał pamiątki po poecie i kolekcję jego rękopisów. Niewielki Pokój Kopernika mieścił wizerunki wybitnego astronoma i instrumenty naukowe. Ważną częścią ekspozycji był Pokój Przyjaciół Polski, gdzie przypominano tych, którzy zasłużyli się dla naszego kraju. Galeria Obrazów była największą częścią muzeum, prezentowanych tu było kilkaset obrazów, rysunków i rzeźb wybitnych mistrzów zachodnioeuropejskich,przedstawicieli szkoły holenderskiej, flamandzkiej, niemieckiej, włoskiej, francuskiej, w tym dzieła przypisywane P.P. Rubensowi i A. Van Dyckowi oraz najbardziej cenionych twórców polskich. Specjalnie dla muzeum zaprojektowano przeszklone gabloty. Część drugiego piętra zamku zajmowała biblioteka (Sala Polska obecnego Muzeum).

Od tego czasu Rapperswil zagościł w polskiej historii i literaturze. Po odzyskaniu niepodległości zbiory rapperswilskie: 3000 dzieł sztuki, 2000 pamiątek historycznych, zbiór militariów, 20 000 rycin, 9000 medali i monet, 92 000 książek i 27 000 archiwaliów zostały w roku 1927 przewiezione do Warszawy i wzbogaciły polskie dziedzictwo narodowe. W czasie II wojny światowej rapperswiliana zostały w 95 % zniszczone. Niewielka ilość obiektów się zachowała; możemy je dzisiaj jeszcze oglądać w Muzeum Narodowym w Warszawie, Muzeum Wojska Polskiego, Muzeum Literatury oraz Zamku Królewskim w Warszawie.

Muzeum Polski Współczesnej (1936-1951)

W roku 1936 otwarta została ekspozycja drugiego Muzeum Polskiego. Prezentowane były osiągnięcia kulturalne i gospodarcze
II Rzeczypospolitej. Dyrektorem Muzeum była Halina Kenarowa- Jastrzębowska. W czasie II wojny światowej Muzeum przejęło kulturalną opiekę nad 13 000 internowanych polskich żołnierzy przybyłych do Szwajcarii po walkach we Francji. Wielu z byłych polskich żołnierzy pozostało po wojnie w Szwajcarii, pracując jako naukowcy, inżynierowie i artyści. Oni przyczynili się w największym stopniu do utworzenia obecnego Muzeum. Do zamknięcia Muzeum Polski Współczesnej doszło w roku 1952, na skutek działań przedstawicieli komunistycznego rządu Polski. Muzeum zostało zlikwidowane, umowa dzierżawna zamku po 82. latach została sądownie zerwana, a zbiory przetransportowano do Polski.

Muzeum Polskie po 1952 roku

Muzeum polskiej kultury i historii, które zajmuje obecnie drugie piętro zamku pokazuje zmienną historię tej instytucji. Dokumentuje wielowiekową historię związków polsko-szwajcarskich, działalność Szwajcarów w Polsce i Polaków w Szwajcarii. Przedstawia polską kulturę i historię, tradycje walk Polaków o wolność i wiarę aż po historię ruchu Solidarności i odzyskania wolności w roku 1989. Szczególne miejsce zajmuje historia 2. Dywizji Strzelców Pieszych internowanych w Szwajcarii. Oprócz galerii malarstwa przedstawiony jest wkład Polaków w kulturę materialną i duchową Szwajcarii. Muzeum organizuje regularnie koncerty, wieczory autorskie i konferencje.