Szwajcarskie zwyczaje i tradycje okiem polskiej artystki Marty Kołodziej
Tymczasowe „Trychler- und Ubersitzmuseum“ w Meiringen
Wszystkich miłośników szwajcarskich tradycji ludowych i talentu Marty Kołodziej zapraszamy do odwiedzenia wystawy, którą artystka otwarła 1 grudnia w swojej galerii i nad którą patronat objęło Muzeum Polskie w Rapperswilu.
Ekspozycję można zwiedzać od 1 do 31 grudnia codziennie, od godz. 17.00 do 21.00.
Adres: KUNSTHOTEL.ART, Hauptstrasse 4, CH-3860 Meiringen.
Marta Kołodziej – jej postać jest szeroko znana Polakom w całej Szwajcarii. Urodzona i wychowana w Polsce, przez wiele lat działająca we Francji, w 2004 roku przeniosła się do Meiringen w Haslital w Berneńskim Oberlandzie, gdzie zamieszkuje klimatyczny hotel Anderegg z czasów belle époque, z którego rozpościera się widok na słynne skalne kolosy nad płaską doliną rzeki Aare. Od kiedy znalazła się w Szwajcarii, część swojej twórczej siły poświęciła właśnie temu miasteczku i ludziom, którzy je kształtują. Tu znalazła nowe źródło inspiracji. Będący tego znakomitym przykładem cykl obrazów poświęcony historii hotelarstwa w Meiringen, który jednocześnie stanowi wyjątkowy hołd dla gościnności Haslital, został nawet wiosną tego roku zaprezentowany na zamku Rapperswil.
To jednak, co szczególnie zafascynowało artystkę w Meiringen to tzw. „Ubersitz“ – tutejsze coroczne bożonarodzeniowe (choć oparte na pogańskim zwyczaju) tradycje i rytuały związane z odpędzaniem demonów i złych duchów. Między 26 grudnia a Nowym Rokiem po Meiringen maszerują w pochodach mieszkańcy miasteczka i okolic poprzebierani za maszkary, tzw. trychlerzy (niem. Trychler), uderzają w bębny i dzwonią olbrzymimi krowimi dzwonami – ciężkimi odlewanymi dzwonami w kształcie rozszerzającego się u dołu kielicha (niem. Glocken) oraz lżejszymi (niem. Trycheln lub Treicheln), kutymi w kształcie zwężającego się ku dołowi trapezu. Meiringen zdaje się wówczas stawać miejscem działania jakichś magicznych sił. Fascynacja tym zwyczajem znalazła wyraz w otwartej właśnie przez Kołodziej wystawie.
Galeria sztuki Marty Kołodziej, znajdująca się w zamieszkałym przez nią dawnym hotelu Anderegg przy Hauptstrasse 4, została – dzięki wsparciu i ogromnemu zaangażowaniu lokalnej społeczności – zamieniona w „Trychler- und Ubersitzmuseum“. Wnętrza zostały zapełnione starymi maskami, historycznymi lub nieużywanymi już kostiumami, dzwonkami, bębnami, ale także fotografiami i publikacjami wypożyczonymi z wszelkich zakątków Haslital oraz całym mnóstwem rozmaitych opowieści i anegdot. W ramach wystawy przewidziana jest także spektakularna projekcja – na fasadzie hotelu, od połowy do końca grudnia co wieczór będzie wyświetlany film „Ischtaan“ Łukasza Zumsteina poświęcony trychlerom z Meiringen. Ważny element ekspozycji stanowią oczywiście obrazy samej artystki, dla której intuicyjnego malarstwa lokalna tradycja stała się niewyczerpanym źródłem motywów i tematów.
Przygotowana przez Kołodziej z wielką pieczołowitością wystawa jest sama niczym ten mający miejsce na koniec roku szwajcarski obyczaj przepędzania demonów i złych duchów – jest różnorodna, barwna, spektakularna, nastrojowa i jednocześnie nieco ekstrawagancka, tajemnicza, zabawna i przede wszystkim ciekawa, choć nie rości sobie ona żadnych pretensji do kompletności czy naukowości. U jej źródeł legła po prostu niezwykła ciekawość świata, otwartość i fascynacja artystki otaczającym światem, dla której tradycje mieszkańców gór zawsze były niezwykle ważne. Jak malarka podkreśla, sama jest góralką – nie tylko z urodzenia (urodziła się w Nowym Sączu, w Karpatach), ale także z serca – i cieszy się za każdym razem, kiedy w folklorze alpejskim, w Meiringen, znajduje symbole i tradycje znane jej od dziecka.
Inicjatywę Marty Kołodziej utworzenia tymczasowego „Trychler- und Ubersitzmuseum“ przyjęło miasteczko Meiringen z entuzjazmem i podobnie jak Muzeum Polskie, objęło ono wystawę swoim patronatem. Do grona honorowych patronów wydarzenia dołączyło także UNESCO oraz rodzinne miasto artystki Nowy Sącz.
Wystawę w Meiringen polecamy wszystkim, którzy na Święta Bożego Narodzenia zostają w, bądź też wybierają się do Szwajcarii.
Ekspozycję można zwiedzać od 1 do 31 grudnia codziennie, od godz. 17.00 do 21.00.
Adres: KUNSTHOTEL.ART, Hauptstrasse 4, CH-3860 Meiringen.